युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाने राष्ट्रीय क्रीडा महासंघांना मदत करण्याच्या निकषांमध्ये सुधारणा केली

युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाने NSFs ला सहाय्य योजनेअंतर्गत राष्ट्रीय क्रीडा महासंघांना (NSFs) मदत देण्याच्या निकषांमध्ये सुधारणा केली आहे. फेब्रुवारी २०२२ मध्ये मानदंडांची शेवटची सुधारणा करण्यात आली होती. पॅरिस ऑलिंपिक २०२४ नंतर, एक नवीन ऑलिंपिक चक्र सुरू झाले आहे, ज्यामुळे बदलत्या परिस्थितीच्या पार्श्वभूमीवर मानदंडांची समीक्षा आवश्यक आहे. उदयोन्मुख आव्हानांना तोंड देण्यासाठी आणि २०३६ च्या ऑलिंपिक खेळांचे आयोजन करण्याच्या भारताच्या आकांक्षेला पाठिंबा देण्यासाठी हा व्यापक आढावा घेण्यात आला. नियमांमध्ये सुधारणा करताना, मंत्रालयाने प्रशिक्षण, पायाभूत सुविधा विकास, उपकरणे खरेदी आणि खेळाडू कल्याण कार्यक्रमांशी संबंधित खर्चात वाढ झाल्यामुळे वाढलेला खर्च विचारात घेतला आहे.

अनेक घटकांसाठी मदतीचे प्रमाण वाढवण्याव्यतिरिक्त, प्रथमच काही नवीन उपाययोजना देखील सुरू करण्यात आल्या आहेत. सुधारित योजनेअंतर्गत, एनएसएफना त्यांच्या वार्षिक बजेटच्या किमान २०% रक्कम त्यांच्या संलग्न युनिट्सद्वारे तळागाळातील विकासासाठी राखीव ठेवण्याची खात्री करणे बंधनकारक आहे, विशेषतः कनिष्ठ आणि युवा विकासासाठी, जेणेकरून बेंच स्ट्रेंथचा विकास सुनिश्चित होईल.

सुधारित योजनेत क्षमता बांधणीवरही भर देण्यात आला आहे. या योजनेअंतर्गत देण्यात येणाऱ्या निधीपैकी किमान १०% निधी प्रशिक्षक आणि तांत्रिक कर्मचाऱ्यांच्या विकासासाठी दिला जाईल. यामध्ये भारतात प्रशिक्षण अभ्यासक्रमांचे आयोजन, परदेशात भारतीय कर्मचाऱ्यांसाठी अभ्यासक्रम, प्रशिक्षण अभ्यासक्रमाचा विकास, परिषदा, चर्चासत्रे आणि कार्यशाळांचे आयोजन आणि राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय प्रमाणन कार्यक्रमांसह अशा कार्यशाळा किंवा अभ्यासक्रमांच्या आयोजनासाठी परदेशी किंवा भारतीय तज्ञांचा सहभाग यांचा समावेश आहे.

सर्व एनएसएफना प्रशिक्षण प्रशिक्षकांना समर्पित कोचिंग एज्युकेशन एक्सपर्ट नियुक्त करणे देखील आवश्यक असेल. संबंधित एनएसएफशी सल्लामसलत करून सरकारने ठरवल्यानुसार, प्रशिक्षणाव्यतिरिक्तच्या काळात स्थानिक अधिकारी आणि प्रशिक्षकांना प्रशिक्षण देण्यासाठी आणि त्यांची क्षमता वाढवण्यासाठी परदेशी तज्ञांना देखील नियुक्त केले जाईल. ही आवश्यकता मुख्य निकाल क्षेत्रांचा (केआरए) भाग असेल.

१० कोटी आणि त्याहून अधिक वार्षिक बजेट असलेल्या एनएसएफना उच्च-कार्यक्षमता संचालक (एचपीडी) नियुक्त करणे अनिवार्य असेल, जो खेळाच्या एकूण तांत्रिक विकास कार्यक्रमाची रचना आणि देखरेख करण्यासाठी जबाबदार असेल. एनएसएफ एचपीडीसाठी केआरए परिभाषित करतील, जे त्यांच्या नियुक्ती करारांमध्ये समाविष्ट केले जातील.

उच्च प्राधान्य आणि प्राधान्य क्रीडा शाखांचे एनएसएफ उच्च कामगिरीची क्षमता असलेल्या वरिष्ठ गट आणि कनिष्ठ गट - अशा दोन श्रेणींमध्ये खेळाडूंचे संभाव्य गट ओळखतील. या संभाव्य गट खेळाडूंना प्रशिक्षण देणाऱ्या अकादमींना प्रशिक्षक आणि तांत्रिक कर्मचाऱ्यांना पाठिंबा देऊन बळकटी दिली जाईल. क्रीडा विज्ञान सेवा आणि विशेष उपकरणांसाठी अतिरिक्त सहाय्य प्रदान केले जाईल.

संभाव्य गट खेळाडूंच्या प्रशिक्षणासाठी निवडक अकादमींची ओळख पटवून त्यांना मान्यता देणे एनएसएफना आवश्यक असेल. या अकादमींची निवड NSF द्वारे निष्पक्ष आणि पारदर्शक पद्धतीने केली पाहिजे. प्रत्येक खेळासाठी या मान्यताप्राप्त अकादमींमध्ये दिल्या जाणाऱ्या प्रशिक्षण कार्यक्रमांचे निरीक्षण संबंधित एचपीडी करेल. या प्रत्येक अकादमीचे अंतर विश्लेषण एनएसएफ त्यांच्या निधीच्या प्रस्तावांमध्ये सादर करतील.

शिबिराच्या बाहेरील दिवसांसाठी प्रत्येक संभाव्य गट खेळाडूला दरमहा ₹१०,००० चा आहार भत्ता दिला जाईल, जेणेकरून या काळात त्यांना योग्य पोषणापासून वंचित ठेवले जाणार नाही याची खात्री होईल.

एनएसएफचे कामकाज व्यावसायिकरित्या व्यवस्थापित करण्यासाठी, प्रशासकीय मनुष्यबळाच्या सहभागासाठी समर्थन प्रदान केले जाईल. १०% पर्यंत निधी सीईओ किंवा संचालक सारख्या प्रशासकीय कर्मचाऱ्यांसाठी वाटप केला जाईल, ज्यांना वित्त आणि लेखा, स्पर्धा, प्रशिक्षक विकास आणि खरेदी, आयटी, कायदेशीर बाबी, कार्यालयीन सहाय्यक, इंटर्न इत्यादींसाठी व्यवस्थापकांकडून पाठिंबा दिला जाईल.

सुधारित योजनेअंतर्गत राष्ट्रीय स्पर्धा आयोजित करणे, भारतात आंतरराष्ट्रीय स्पर्धा आयोजित करणे, आहार शुल्क आणि प्रशिक्षकांचे वेतन यासाठी आर्थिक मदतीची रक्कम लक्षणीयरीत्या वाढवण्यात आली आहे.

राष्ट्रीय अजिंक्यपद स्पर्धा आयोजित करण्यासाठी आर्थिक मदत सध्याच्या ५१ लाख रुपयांवरून वाढवून उच्च-प्राधान्य असलेल्या खेळांसाठी ९० लाख रुपये आणि प्राधान्य असलेल्या खेळांसाठी ७५ लाख रुपये करण्यात आली आहे.

देशात आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रम आयोजित करण्यासाठी आर्थिक मदत दुप्पट करून ₹२ कोटी करण्यात आली आहे.

मुख्य राष्ट्रीय प्रशिक्षकाचे वेतन ₹५ लाखांवरून ₹७.५ लाख प्रति महिना करण्यात आले आहे, तर इतर प्रशिक्षकांचे वेतन ₹२ लाखांवरून ₹३ लाख प्रति महिना करण्यात आले आहे.

वरिष्ठ खेळाडूंसाठी प्रतिदिन आहार शुल्क ₹६९० वरून ₹१,००० आणि कनिष्ठ खेळाडूंसाठी ₹४८० वरून ₹८५० पर्यंत वाढवण्यात आले आहे.