महापरिनिर्वाण दिन व त्याचे महत्व

महापरिनिर्वाण दिन हा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या स्मृतींना आदरांजली वाहण्यासाठी साजरा केला जाणारा दिवस आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे भारतीय संविधानाचे शिल्पकार, सामाजिक क्रांतिकारक, आणि दलित समाजाच्या उद्धारासाठी अखंडपणे कार्य करणारे महापुरुष होते. ६ डिसेंबर १९५६ रोजी बाबासाहेबांचे निधन झाले. त्यानंतर हा दिवस त्यांच्या कार्याची आणि विचारांची आठवण म्हणून साजरा केला जातो.

महापरिनिर्वाण दिनाचे महत्त्व

महापरिनिर्वाण हा बौद्ध तत्त्वज्ञानातील संकल्पना असून, व्यक्तीच्या जीवनातील अंतिम मुक्तीचे प्रतीक मानले जाते. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी बौद्ध धर्माचा स्वीकार केला आणि सामाजिक न्याय व समानतेच्या विचारांची मांडणी केली. त्यामुळे त्यांच्या निधनानंतर हा दिवस “महापरिनिर्वाण दिन” म्हणून ओळखला जातो.

चैत्यभूमीवर होणारी गर्दी

दरवर्षी लाखो अनुयायी देशाच्या विविध भागांतून मुंबईतील चैत्यभूमीवर एकत्र येतात. चैत्यभूमी हे त्यांचे समाधीस्थळ असून, बाबासाहेबांविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी येथे मोठ्या प्रमाणावर अनुयायी हजेरी लावतात. लोक त्यांच्या विचारांवर चर्चा करतात, त्यांच्या आठवणी जागवतात आणि सामाजिक समानतेच्या दिशेने कार्य करण्याची शपथ घेतात.

सामाजिक न्याय आणि परिवर्तनाचे प्रतीक

महापरिनिर्वाण दिन फक्त बाबासाहेबांच्या पुण्यतिथीपुरता मर्यादित नाही. हा दिवस सामाजिक न्याय, समानता, आणि बौद्ध तत्त्वज्ञानाचा प्रचार आणि प्रसार करण्याचा दिवस आहे. बाबासाहेबांनी शिक्षण, आर्थिक स्वावलंबन, आणि सामाजिक समरसतेवर भर दिला. त्यामुळे त्यांच्या विचारांशी प्रामाणिक राहून या दिवसाला व्यापक सामाजिक परिवर्तनाच्या प्रतीकात्मकतेची जोड दिली जाते.

कार्यक्रम आणि उपक्रम

या दिवशी विविध ठिकाणी व्याख्याने, परिसंवाद, आणि श्रद्धांजली कार्यक्रम आयोजित केले जातात. बाबासाहेबांच्या लिखाणांचे वाचन, त्यांच्या कार्याचा अभ्यास, आणि त्यांच्या विचारांचा प्रसार करण्यासाठी विशेष उपक्रम राबवले जातात.

महापरिनिर्वाण दिन हा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या कार्याचा आणि त्यांच्या विचारसरणीचा सन्मान करण्याचा दिवस असून, तो सामाजिक परिवर्तनाची प्रेरणा देणारा एक महत्त्वाचा सण आहे.