पुणे  : महाशिवरात्री हा शिवभक्तांसाठी अत्यंत पवित्र दिवस मानला जातो. या दिवशी भक्त उपवास करून, रात्रभर जागरण करतात आणि महादेवाची पूजा-अर्चा करून त्यांची कृपा मिळवण्याचा प्रयत्न करतात. संपूर्ण महाराष्ट्रभर अनेक शिवमंदिरे आहेत, पण पुणे आणि आसपासच्या परिसरातही काही ऐतिहासिक व आध्यात्मिक महत्त्व असलेली मंदिरे आहेत, जिथे महाशिवरात्रीच्या दिवशी भक्तीमय वातावरण निर्माण होते.

पुणे आणि परिसरातील भक्तांसाठी बनेश्वर, घोराडेश्वर आणि नीलकंठेश्वर ही तीन प्रमुख मंदिरे विशेष महत्त्वाची मानली जातात. ही मंदिरे निसर्गाच्या सान्निध्यात वसलेली असून, येथे जाण्याचा अनुभव भक्तांसाठी आध्यात्मिकदृष्ट्या आणि निसर्गरम्य वातावरणामुळे अत्यंत समाधानकारक ठरतो.

१) बनेश्वर मंदिर, नसरापूर

पुण्याच्या दक्षिणेस सुमारे ३५ किमी अंतरावर, नसरापूर गावाजवळ असलेले बनेश्वर मंदिर निसर्गरम्य वातावरणात वसलेले आहे. हे मंदिर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातील असल्याचे मानले जाते.

मंदिराचे वैशिष्ट्ये:

• स्वयंभू शिवलिंग: या मंदिरातील शिवलिंग स्वयंभू असून, भक्तांसाठी अत्यंत श्रद्धेचे केंद्र आहे.

• निसर्गरम्य परिसर: मंदिराच्या सभोवतालचे घनदाट जंगल आणि हिरवाईमुळे येथे आल्यानंतर एक विलक्षण शांती मिळते.

• महाशिवरात्री उत्सव: या दिवशी येथे विशेष पूजा आणि महाआरती आयोजित केली जाते.

कसे पोहोचावे?

• पुण्यातून कात्रज - सिंहगड रोडमार्गे नसरापूर येथे जाता येते.

• खासगी वाहन किंवा एसटी बसद्वारे नसरापूरपर्यंत जाता येते.

२) घोराडेश्वर मंदिर, तळेगाव

पुण्याच्या उत्तरेला तळेगाव दाभाडे जवळील डोंगरावर वसलेले घोराडेश्वर मंदिर एक ऐतिहासिक आणि रमणीय ठिकाण आहे. हे मंदिर एका मोठ्या गुहेत कोरलेले असून, येथे भगवान शंकराची समाधीमुद्रेत असलेली भव्य मूर्ती आहे.

मंदिराचे वैशिष्ट्ये:

• गुहेतील मंदिर: हे मंदिर एका नैसर्गिक गुहेत कोरलेले असून, इथे शांत वातावरण असते.

• डोंगरावरील स्थिती: येथे पोहोचण्यासाठी साधारण ३०-४० मिनिटांची चढाई करावी लागते, त्यामुळे हा प्रवास भक्तांसाठी एक अनोखा अनुभव ठरतो.

• शिवरात्रीचे विशेष आकर्षण: या ठिकाणी महाशिवरात्रीला मोठ्या प्रमाणावर अभिषेक आणि रात्रभर भजन-कीर्तन केले जाते.

कसे पोहोचावे?

• पुणे - मुंबई महामार्गावर तळेगाव दाभाडे जवळून येथे जाता येते.

• रेल्वे किंवा बसने तळेगावपर्यंत पोहोचून पुढे रिक्षा किंवा पायी जाता येते.

३) नीलकंठेश्वर मंदिर, पिरंगुट

मुळशी तालुक्यातील पिरंगुटजवळील डोंगरावर वसलेले नीलकंठेश्वर मंदिर निसर्गसौंदर्यासाठी प्रसिद्ध आहे. पुण्याच्या जवळ असूनही येथे अत्यंत शांत आणि भक्तीमय वातावरण आहे.

मंदिराचे वैशिष्ट्ये:

• ३०० मीटर उंचीवर असलेले मंदिर: येथे पोहोचण्यासाठी थोडीशी खडी चढण पार करावी लागते, त्यामुळे निसर्गप्रेमींना हा अनुभव अधिक आनंददायक वाटतो.

• भव्य मूर्ती: मंदिराच्या परिसरात भगवान शिव, पार्वती, गणपती आणि नंदी यांच्या भव्य मूर्ती आहेत.

• शिवरात्रीच्या दिवशी विशेष पूजा: या ठिकाणी रुद्राभिषेक आणि महाप्रसादाचे आयोजन केले जाते.

कसे पोहोचावे?

• पुण्यातून पिरंगुटमार्गे पौड रोडने जाता येते.

• खाजगी वाहनाने किंवा दुचाकीने सहज पोहोचता येते.

महाशिवरात्री हा फक्त एक सण नसून, तो शिवतत्त्वाच्या सान्निध्यात राहण्याचा एक पवित्र योग आहे. पुणे आणि परिसरातील भक्तांनी या बनेश्वर, घोराडेश्वर आणि नीलकंठेश्वर मंदिरांना अवश्य भेट द्यावी.

ही सर्व मंदिरे निसर्गाच्या सान्निध्यात असून, येथे शिवपूजा, ध्यान आणि आत्मशांती यासाठी अत्यंत चांगले वातावरण आहे. महाशिवरात्रीच्या पावन पर्वावर या मंदिरांना भेट देऊन महादेवाची कृपा मिळवावी आणि आध्यात्मिक उन्नती साधावी.

हर हर महादेव!